بررسی اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید بر شاخص های فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه رازیانه(foeniculum vulgare mill.) تحت تنش خشکی

چکیده: اخیرا کاربرد سالیسیلیک اسید در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته است. از این رو جهت بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه رازیانه (foeniculum vulgare mill.) تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار در سال زراعی 1391 به مرحله اجرا در آمد. تنش خشکی در سه سطح(50،75،100 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان فاکتور اصلی و غلظت سالیسیلیک اسید در سه سطح (صفر، نیم و یک میلی مولار) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. اسپری برگی سالیسیلیک اسید در مرحله سه تا چهار برگی و قبل از اعمال تنش خشکی انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش اکثر صفات مورفولوژیکی، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک، محتوی نسبی آب ، عملکرد اسانس، رنگیزه های فتوسنتزی(a و b ، کلروفیل کل و کارتنوئید)، پروتئین و افزایش نشت الکترولیت، پراکسید هیدروژن، ترکیبات پلی فنل ، آنتوسیانین، فلاونوئید، پراکسیداسیون لیپیدها، پرولین، قند محلول، قند احیاء ، آنزیم کاتالاز، آنزیم آسکوربات پراکسیداز و آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز می شود. همچنین سالیسیلیک اسید باعث کاهش نشت الکترولیت، پراکسیداسیون لیپید و پراکسیداسیون هیدروژن و افزایش در اکثر صفات مورفولوژیکی ، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک ، محتوی نسبی آب، عملکرد اسانس ، فلاونوئید، پرولین، قند احیاء، پروتئین ، رنگیزه های فتوسنتزی ، آنزیم کاتالاز،آنزیم آسکوربات پراکسیداز و آنزیم فنیل آلانین آمونیالاز نسبت به عدم استفاده از سالیسیلیک (شاهد) می شود. در این آزمایش مشاهده شد که سالیسیلیک اسید در غلظت 1 میلی مولار در رفع آسیب های ناشی از تنش خشکی نقش موثری دارد. بنابراین بکار بردن ترکیبات حفاظتی مانند سالیسیلیک اسید می تواند ظرفیت آنتی اکسیدانی این گیاه را در شرایط تنش افزایش دهد.